Representatieve volksvertegenwoordiging aangesteld door loting

v 2018 09 13 sb

Inleiding

Meer Democraties proportionele lotingvoorstel^[1]  

Wat ons voorstel inhoudt: bij de nationale verkiezingen kunnen de kiezers een aantal bijkomende parlementaire ‘zetels’ toewijzen aan een descriptief representatieve^[2] volksjury van tenminste 500 burgers, aangeduid door loting.

Deze wetgevende volksjury zal meestemmen met de verkozen parlementariërs bij alle wetsvoorstellen en voorstellen van uitvoeringsbesluiten die de burgers van voldoende groot maatschappelijk belangrijk achten. Voor elke stemming wordt er een nieuwe jury opgeroepen.

Vragen en antwoorden:

1. Vraag: Hoe ziet de wetgevende macht er uit na het oproepen van een ‘Wetgevende Volksjury’?

Antwoord: De volksjury staat zoals een ‘partij’ in de politieke structuur. Het is de burger zelf die bij vrije verkiezingen de machtsverhoudingen bepaalt.

Partij A	Partij B	Partij C		Volksjury
PARLEMENT
↓	↓	↓		↓
n zetels	n zetels	n zetels		n zetels
150 zetels				n zetels

 2. Vraag: Hoe ziet de wetgevende beslissingsstructuur eruit als de volksjury niet wordt opgeroepen?

Antwoord: In dat geval is de werking zoals ze nu is.

 

Partij A	Partij B	Partij C
PARLEMENT
↓	↓	↓
n zetels	n zetels	n zetels
150 zetels

3. Vraag: Hoe wordt de zetelverdeling berekend?
Antwoord: Er zijn verschillende mogelijkheden.

Een voorbeeld: de burgers kunnen bij de verkiezingen hun stem uitbrengen voor een partij (kandidaat) of de volksjury. Zij kunnen ook hun stem verdelen tussen een partij en de volksjury (‘panacheren’).

Of dit iets wijzigt aan de zetelverdeling en dus de machtsverhoudingen in het parlement, zal ook afhangen van het aantal burgers dat voorheen niet ging stemmen of blanco stemde en nu mogelijk wél deelneemt aan de verkiezingen.
De zetelverdeling zou eerst berekend kunnen worden voor de partijen, volgens het huidige berekeningssysteem, zonder rekening te houden met de stemmen voor de volksjury. Dit resulteert in de zetelverdeling voor het parlement.

Vervolgens kan het gemiddeld aantal stemmen dat nodig is voor een zetel in het parlement daaruit afgeleid worden waarna de ‘bijkomende virtuele zetels’ voor de volksjury berekend worden.

6.200.000 geldige stemmen				500.000 stemmen
Partij A	Partij B	Partij C		Volksjury
PARLEMENT
↓	↓	↓		↓
n1 zetels	n2 zetels	n3 zetels		n4 zetels
150 zetels (vast aantal)				12 zetels (proportioneel aantal)
Parlement   6.200.000 ÷ 150 = 41.333				Volksjury   500.000 ÷ 41.333 = 12

4. Vraag: Hoe wordt de wetgevende volksjury opgeroepen?^[3]

Antwoord: Er zijn voor de oproeping van de wetgevende volksjury 4 mogelijkheden.

Naar aanleiding van een wetsvoorstel of uitvoeringsbesluit van het parlement:

Oproeping door een agendajury		Oproeping door een petitie
1)	Volksjury	2)	Volksjury
	↑		↑
	Agendajury		petitie

 

Naar aanleiding van een wetsvoorstel of uitvoeringsbesluit van de evaluatiejury dat ook aan de verkozen parlementariërs wordt voorgelegd:

3)	Volksjury	4)	Volksjury
	↑		↑
	parlementariërs		parlementariërs
	↑		↑
	Evaluatiejury		Evaluatiejury
	↑
	petitie

 

 

De agendajury is permanent actief met snel wisselende bezetting.

De evaluatiejury wordt opgeroepen door een petitie.

Bij ruimere interpretatie van het voorstel zou ook een uitgebreide evaluatiejury (ref. G1000) die eenmaal per jaar bijeengeroepen wordt eigen voorstellen kunnen lanceren (zie bijvoorbeeld ons ‘tweekamervoorstel’ op Europees niveau).

Voor ons blijft het recht op initiatief (bepaling van de politieke agenda) en referendum (het beslissingsrecht) de voornaamste uiting van volkssoevereiniteit. Loting is in een democratie een aanvullend democratisch element.

Paul Nollen

Meer Democratie vzw

 

^[1] Ons voorstel: ‘Loting als democratisch systeem voor de aanduiding van een echte volksvertegenwoordiging, ook “volksjury” genoemd’ (v03 03 2018) link: http://blogimages.seniorennet.be/democratie/attach/152219.pdf.

^[2] “De derde vorm is descriptieve representatie en is gebaseerd op gelijkenis. Van deze vorm is sprake wanneer een persoon ascriptieve kenmerken deelt met zijn of haar politieke vertegenwoordiger. Ascriptieve kenmerken zijn moeilijk te veranderen kenmerken als ras, etniciteit, geslacht of het hebben van de dezelfde ervaringen of gezamenlijke interesses. Descriptieve representatie draait om de kenmerken van een bepaalde groep die te herkennen zijn in de vertegenwoordiger.” http://www.politiekecommunicatie.be/Thesisprijs%202016/Masterproef_Samantha%20Koelewijn.pdf (blz 11; Er wordt verwezen naar Pitkin, Hanna, The Concept of Representation (1967)).

^[3] Zie opnieuw ons lotingvoorstel http://blogimages.seniorennet.be/democratie/attach/152219.pdf.